SAHRA çölü BİR ZAMANLAR VAHAYDI
Sahra Çölü, 9 ila 7 bin yıl önce üzerinde birçok kabileyi barındıran göller ve akarsularla kaplı, bitek ve verimli bir bölgeydi.Kuzey Afrika’yı kaplayan Sahra Çölü, 10 bin yıl önce yağmurların yıkadığı, sulak, yağışlı ve yeşil bitkilerin kök saldığı bir bölgeydi. Sahra’nın yaklaşık 5 bin yıl önce kurumaya başlamasıyla insanlar, Nil Vadisi’ne doğru göçtü ve Mısır uygarlığının temellerini attı.
Köln Üniversitesi’nden Stefan Kropelin ve Rudolph Kuper, kendi alanında en kapsamlı araştırmada 30 yıl boyunca 10.000’den fazla buluntuyu inceledi. Araştırma bugün kuraklıkla boğuşan Sahra’nın tarihini aydınlatıyor.
Sahra'nın kurumasıyla insanlar Mısır'da Nil Vadisi'ne göçtüler.
Buz Çağı’nın bitiminde Sahra, bugünkü gibi bir çöldü. O dönemde Kuzey Afrika’da insanlar sadece Nil Vadisi boyunca yaşıyordu. Nüfusun hızla artmasıyla tarım arazileri buradaki topluluklara yetemez hale gelmişti. Kısıtlı tarım arazileri için kavimler arasında savaşlar yaşandı. Bugün bölgede bulunan birçok toplu mezarın 12 bin yıl önce tarım toprakları için yaşanan savaşlarla oluştuğu düşünülüyor. Araştırmayı yürüten Köln Üniversitesi uzmanı Dr. Kropelin geçmişte birçok savaşın bugün gibi yine çevre ve su nedeniyle çıktığını vurguluyor, “Tarıma bağlı yiyeceğin azalması, suların çekilmesi kabileler arasında toprak rekabetini tetikledi.”
SAHRA’NIN KADERİNİ DÖNÜŞTÜREN YAĞMUR
Ancak Sahra’nın kaderi 10.500 yıl önce değişti. O güne dek çöl olan Sahra’yı etkisine alan güçlü yağmurlar birkaç yüzyıl boyunca bu kurak toprakları suladı. Dr. Kroepelin yağmurların Sahra’yı sulamasını şöyle anlatıyor, “İklim değişimi 10.500 yıl önce gerçekleşti ve 10 milyon kilometre kare’lik bir alanı birkaç yüzyıl içinde bataklığa dönüştürdü. Böylece insanlar Nil Vadisi’nden Sahra’ya doğru yöneldi. Ve Sahra’da yeni yerleşimler ortaya çıktı.”
BOLLUK VE YEŞİLLİK ÇAĞI
Sahra’da yağmurlu iklim bataklıkların ve çayırların gelişmesine olanak sağladı; kimi bölgelerde ağaçlar biterken, kimi bölgelerde küçük akarsular oluştu. Bitkilerin yeşermesi ve yağmur güneydeki zürafa gibi hayvanların da bu bölgeye göçmesine yol açtı. Sudan gibi Sahra Çölü’nün güney kısımlarında biten yeşil bitki örtüsü, ağaçlar ve göller birkaç binyıl boyunca insanlara ev sahipliği yaptığı tahmin ediliyor. Hatta güneydeki vadilerde biriken göllerin ilerki yıllarda Nil nehrini beslediği düşünülüyor. Kroepelin’e göre, bitek topraklar filler, hippopotamlar, timsahlar gibi birçok bataklık hayvanına ve bazıları 2 metre’yi bulan 30 çeşit balığa evsahipliği yapacak kadar bereketliydi.
Daha sonra yaklaşık 7 bin ila 5 bin yıl önce yağmurları kesilince bölge yeniden kuraklaştı ve insanlar toplu halde yeniden Nil Vadisi’ne döndü.
SAHRA’NIN DÖNEMLERİ
22.000 ila 10.500 yıl öncesi: Nil Vadisi hariç, Sahra Çölü’nde hiçbir yerleşim yoktu. Çöl bugünküne göre 450 km daha güneyde bitiyordu.
10.500 ila 9.000 yıl öncesi: Muson yağmurları Sahra’yı yıkamaya başlar ve bölge yaşama elverişli sulak bir alana dönüşür.
9.000 ile 7.300 yıl öncesi: Yağmurlar sürdükçe bitki örtüsüde yeşeriyordu, hayvanlar ve insanlar bu bolluktan yararlanmak için Sahra’ya göçetti. Hayvanları evcilleştiren insanlar, koyun ve keçi otlatmaya başladı.
7.300 ila 5.500 yıl öncesi: Yağmurlar kesilmeye başladı. Sahra’nın 5.500 yıl önce kurumasıyla başlayan dev göçle insanlar yeniden Nil Havzası’na göçtü ve Mısır uygarlığının temelleri atıldı. Kavimler göçtükleri bölgelerde Sahra’da geliştirdikleri hayvan evcilleştirmeyi yaygınlaştırdılar
