Buz neden kaygandır? ve ağrıyı nasıl geçirir
Evde cilalıparke üzerinde çorapla yürürken düşme olasılığınız, halıya oranla çok daha fazladır. Çünkü halıile ayağımız arasında, cilalıparkeye nazaran daha çok sürtünme ve daha fazla temas vardır. Buzlu bir yüzeyin üzerinde ayağımızın kaymasınıbenzer bir sebebe dayandırabiliriz, ancak buz pateni yapanlar pütürlü buz yüzeyinde, düz bir buz yüzeyinden çok daha fazla bir hızla kayarlar.Buz, sanıldığıgibi, düzgün bir yüzey olduğu için kaygan değildir. Olay, buz pateninin çok küçük yüzeyinin buza basınç yapmasıdolayısıyla o noktadaki buzun erimesi ve oluşan bu ince su tabakasıüzerinde patenin hareket etmesidir.
İnsan ayağının boyunun ortalama 25 santimetre, eninin ise 10 santimetre olduğunu kabul edelim. Ortalama insan ağırlığıolan 75 kg., iki ayakla 500 santimetrekare yere bastığında, her santimetrekareye 0,15 kg. ağırlık biner. Topuklu ayakkabıgiyen kadınlarda yere basılan alan o kadar küçülür ve basınç o kadar artar ki, kadınların topuklu ayakkabıizi sıcak asfaltta kalır, hatta bu basınç nerede ise filinki ile aynıdır.
Ucu neredeyse bıçak gibi olan patenlerin buza değen alanıo kadar küçüktür ki, erime ısısınıl derece azaltmak için 130 kg/cm2 gereken buz yüzeyini derhal eritir.
Buz pütürlü olunca, paten sadece buzun pütürünün çıkıntılarına basar, böylece temas yüzeyi iyice küçülür ve basınç artar ve buz daha kolay eriyerek, paten buz
ile arasında oluşan ince su tabakasıüzerinde rahatça kayar.
Bu arada buzun bir başka şaşırtıcıözelliğine de değinmeden geçemeyeceğiz. Dişimiz ağrıdığında elimizin üzerine konulan buz bu dişağrısının azalmasına yardımcıolur.
Vücudumuzun herhangi bir yerinde bir ağrıoluştuğunda, uyarıcısinirler buradan orta beyine ağrısinyalleri gönderirler.
Bu sayede beyin tarafından uyarılarak vücudun doğal ağrıkesicileri olan
'endorfin' ve 'enkefolin' salgılanır.
Bu salgıların kaynağa gidebilmesi için sinir sisteminin diğer bölümlerine, ağrıalgılarının geçtiği diğer kapıları'kapat' sinyali gönderilir. El üzerinden gelen ağrısinyallerinden dolayısalgılanan doğal ağrıkesiciler sonucu yüz sinirlerinden gelen ağrıkapılarıbeyinde kapanmaktadır.
Dişağrılarında vücudun başka bir yerinde değil de el üstüne buz konulmasının nedeni bu olup, bu noktaya akapuntur uygulanmasıyla da benzer sonuca ulaşılmaktadır. Başparmakla işaret parmağıarasındaki bu noktaya HO-KU noktasıdenilmektedir.
