Şarkı söyleyerek bir bardak nasıl kırılabilir?
Yapılabilir ve teorik olarak mümkündür. Hatta ünlü tenor Cruso'nun bunu başardığı rivayet edilir. Rezonansınıtutturabilirseniz sadece bardak değil başka birçok şeyi kırabilirsiniz. Peki öyleyse, nedir bu rezonans?Salıncakta bir çocuğu salladığınızıdüşünün. Salıncak size gelirken, tam en üst noktaya ulaşmadan salıncağıitmeye kalkışırsanız, onu yavaşlatırsınız. Ancak salıncak size doğru gelirken, itmeyi hep en üst noktada yaparsanız, her seferinde aynıkuvvetle itseniz bile, salıncak gittikçe hızlanacaktır Salıncak kendi tabii frekansıile, diyelim ki, dakikada 30 salınım yaparak sallanıyordu. Siz de dışardan bir kuvvet, fakat aynıfrekansta bir kuvvet uyguladınız. Bu iki frekans çakıştıve salıncak da bu nedenle gittikçe hızlandı.
Salıncak örneğinde olduğu gibi, her cismin bir kendi tabii frekansıvardır. Cisimlere kendi tabii frekanslarıile çakışan bir frekansta her hangi bir kuvvet uygularsanız rezonans denilen kontrolsüz bir ortam oluşabilir.
Eğer önünüzde duran bir bardağa, onun tabii frekansına uyan bir frekansta bağırabilirseniz, daha doğrusu bir ses dalgasıgönderebilirseniz, bardağın tabii frekansıile sesin frekansıçakışarak, bardaktaki titreşimi kontrolsüz bir şekilde artırır, bardak rezonansa girer ve sonuçta çatlayabilir veya kırılabilir.
İnsanlar günlük yaşamlarında pek fark etmemelerine rağmen rezonans olayı, otomobilden, köprü dizaynına kadar mühendislerin en çok zorlandıklarıkonulardan biridir. Hala bu nedenle, askerler bir köprüden geçerlerken, yürüyüşadımlarının frekanslarıköprünün tabii frekansıile çakışıp, köprü yıkılmasın diye, köprülerden uygun adım yürüyüşle geçmezler.
Otomobilde direksiyon mekanizmasıile amortisörlerdeki titreşim aynıfrekansa gelince, rezonans sonucunda direksiyon şiddetli sarsılmaya başlar. Mühendisler araba dizaynında parçaların biçimlerini, yaylanmalarınıve ağırlıklarını, devir sayılarıve benzeri faktörleri göze alıp rezonansıen aza indirmeye çalışırlar.
Peki bu rezonansın hiç iyi bir yönü yok mu? Var elbette. Örneğin radyo istasyon dalgalarınıararken bu dalgalarıyakalarsanız, kendi alıcınızın frekansıile birbirini tuttuğu an rezonansa girer, genliği artar ve bu istasyonu işitmeye başlarsınız.
