Ekmeğini E- Tİcaretten Çıkaran Türkler !
Ekmeğini E- Tİcaretten Çıkaran Türkler !
Sahibinden.com
İnternet
1990ların ortalarından itibaren Türkiyede evlere ve
ofislere
girmeye başladı. Önceleri sadece uzmanların kullandığı ayrıcalıklı bir
iletişim
hizmetiydi
. Zamanla her iş için kullanılan vazgeçilmez bir
iletişim
aracı haline geldi.
İnternet
kullanıcılarının sayısı 16 milyona ulaştı.
İnternet
yaygınlaştıkça,
internet
üzerinden yapılan ticaret de büyüdü. Türkiyede e-ticaret üzerinden dönen paranın bugün artık yılda 300 milyon dolara ulaştığı tahmin ediliyor.
İnternet
büyüdükçe, dünyada olduğu gibi Türkiyede de kendi zenginlerini de yarattı. Parlak fikirlerin peşinden koşan
genç
girişimciler göz açıp kapayıncaya kadar dolar milyonerleri oldu. Elektronik pazarda kendini kanıtlamış başarılı Türk girişimcilere ait
web
siteleri arasında; sanal açık artırma sitesi gittigidiyor.com, Türkiyenin ilk "şirketten şirkete ticaret" sitesi turkticaret.net, yemek sipariş sitesi yemeksepeti.com, Türkiyenin ilk Türkçe portalı mynet.com, sanal elektronik mağazası estore.com.tr,
bebekli
ailelerin tüm
ihtiyaçlarını
karşılayan e-
bebek
.com ve otomobilden "kardan adama" kadar her türlü
ürünün
satın alınabildiği sahibinden.com bulunuyor.
Gittigidiyor.com Sanal açık artırma sitesi "gittigidiyor.com" üç okul
arkadaşı
tarafından 2001 yılında kuruldu. Halen 1.3 milyon kayıtlı kullanıcısı bulunan sitede elektronikten pula, tespihten mücevhere hatta Barış Mançonun ilk plağına kadar adeta yok yok OKUL
ARKADAŞLARI
GİTTİGİDİYOR DEDİ EBAYI ORTAK ETTİ Burak Divanlıoğlu ve Tolga Kabataşın yolları ilk kez Ankara Anadolu
Lisesinde
kesişmişti. Okul sıralarında konuştukları şey elbette ekonomi değil,
müzik
, spor ve arabalardı. Üniversite için birbirlerinden ayrıldılar. Burak İstanbul Teknik Üniversitesinde mimarlık okuduğu yılarda Serkan Borançılı ile tanıştı. Tolga ise ODTÜde Makina Mühendisliği eğitimi aldı. Mezun olduktan sonra Amerikanın yolunu tuttu. ABDde
gencecik
girişimcilerin kurduğu
internet
şirketleri borsaya açılıyor, sahiplerine milyonlarca dolar kazandırıyordu. Bunların içinden biri özellikle Tolgayı büyülüyordu: İkinci el
ürünlerin
açık artırmayla satıldığı eBay sitesiydi bu. İşten yorgun argın döndüğü bir akşam telefonu çaldı; arayan Serkan ve Buraktı. 1.3 MİLYON KULLANICI Serkan ve Burak,
internet
işine girmeye karar verdiklerini
haber
vermek için aramışlardı. Tolga ilk iş
ülkeye
döndü. Sanal açık artırma sitesi "Gittigidiyor.com" üç okul arakadaşı tarafından 2001de işte böyle kuruldu.
İnternette
açık artırma sitesiyle yola çıkan 3 ortak, ısrarlı yatırımlarının meyvesini 6 yıl sonra almaya başladı. Gittigidiyor.com sitesinin azınlık hissesi 2005 yılında, Amerikadaki ilham kaynakları olan eBaye milyonlarca dolara satıldı!.. Gittigidiyor.comun 1 milyon 300 bin kayıtlı kullanıcısına her ay 60 binden fazla yeni kullanıcı katılıyor. 2007 yılı sonunda yaklaşık 2 milyon kullanıcıya ulaşmayı hedefliyorlar. Sitede,
cep telefonu
, fotoğraf makinesi,
bilgisayar
, giyim ve mücevher
ürünlerinden
, para, pul, plak, tesbih, eski kitap ve dergi benzeri koleksiyon malzemelerine kadar yaklaşık 500 bin
ürün
satışa
sunuluyor. 50 bine yakın satıcı, sitenin yüksek
teknolojik
altyapısı ile Türkiyenin dört bir köşesinde yaşayan yüzbinlerce alıcıya ulaşıyor. AKMERKEZİ BİLE GEÇTİ Tolga Kabataş, Gittigidiyor.comun başarı sırrını şu cümlelerle açıklıyor: "2001 krizinde
internet
sektörüne yatırımlar dururken, biz ilk yıllarda zarar edeceğimizi bile bile yatırım yaptık. En sıkıntılı zamanımızda bile
teknoloji
yatırımından kaçınmadık. Kısa vadeli kazançların peşinde olmadık." Gittigidiyor.comun başarısının arkasında yatan bir başka faktör, "güvenli ticaret" sistemi. Bu sistemde,
müşteriler
satın aldıkları ürünün bedelini ancak
ürünü
teslim alıp, inceledikten sonra ödüyorlar. Bu da site kullanıcılarına güven veriyor. Gittigidiyorun bugün Akmerkezden çok ziyaretçisi var. Sitede Barış Mançonun ilk plağından, PlayStation3 e, elişi örme yatak
takımlarına
kadar farklı yelpazeden onbinlerce
ürün
bulmak mümkün. Herkese göre bir şeylerin olması her gün binlerce
müşteriyi
siteye getiriyor. Tolga Kabataş, site kurulduğundan bu yana 3 milyona yakın
ürünün
sorunsuz biçimde el değiştirdiğini söylüyor. Sitede her ay 10 binden fazla satıcı da 17 farklı ana kategoride, 500 binden fazla
ürün
sergiliyor.
Turkticaret.Net Bursada 1998de küçük bir
ofiste
10 bin dolar sermayeyle kurulan Turkticaret.Net, 2001 krizinde patlama yaptı, yüz binlerce üyeye ve milyonlarca dolarlık ciroya ulaştı. Yeni hedef Amerikada
büyümek
2001 KRİZİNİN KÜLLERİNDEN
DOĞAN
E-PAZAR Murat Yanıklar, Eskişehirdeki Anadolu Üniversitesinin Matematik Bölümünden mezun olup Bursaya döndüğü 1997 yılında, hayallerine inanan iki
arkadaşıyla
bir araya geldi. Türkiyede esen
internet
fırtınasından etkilenen Yanıklar ve
arkadaşları
Bursanın ilk
internet
şirketlerinden birini kuracaktı. Turkticaret.Net Bursada küçük bir
ofiste
1998de böylece kuruldu. Yanıklar ve
arkadaşları
,
internet
sitelerinin adreslerini, yani teknik tabiriyle "alan adı" (domain name) satıyorlardı. Aynı zamanda
internet
sitelerine bulundurma (hosting)
hizmeti
veriyorlardı. Bir yandan da Türkiyenin ilk "şirketten şirkete ticaret" (business to business) sitesi Turkticaret.Neti oluştumaya koyuldular. Turkticaret.Net sitesine üye olan şirketler, satmak ya da almak istedikleri malları elektronik ortamda birbirlerine bildiriyorlar, böylece aracı olmaksızın ticaret yapıyorlardı. Bu sistem dünyanın diğer
ülkelerinde
olduğu gibi Türkiyede de büyük ilgi gördü. Murat Yanıklar ve
arkadaşları
2001 krizinde inanılmaz bir hızla büyüdüler. Turkticaret.Netin üye sayısı bu dönemde 100 bini aştı. Artık
ürünlerini
tanıtmak isteyen çok sayıda şirket Turkticaret.Netin kapısını çalıyor. 1998de küçücük bir
ofiste
kurulan bu pazar dev bir genel merkeze ve milyonlarca dolarlık ciroya kavuştu. HEDEFLERİ 350 BİN ÜYE SAYISI Turkticaret.Netin bugün 5 ildeki 6
ofisinde
yaklaşık 150 çalışanı var. Şirketin gücü Türkiye sınırlarını çoktan aştı. Dünyanın en büyük
web
alanı bulundurma ve alan adı şirketlerinden biri haline geldi. Murat Yanıklar ve
arkadaşları
Amerikada da bir şirket satın alıp bu şirket aracılığıyla Amerikalılara da alan adı satmaya başladılar. Muhasebe ve finans yazılımı üreten bir Türk şirketini satın aldılar. Yazılımdan sonra marka tescili işine de girdiler. Bir yıl içinde bin 400 marka tescili yaparak, sektörde önemli bir noktaya geldiler. Turkticaret.Netin üye sayısı ise çoktan 280 bine ulaştı. Murat Yankılar hedeflerini ise, 350 bin üye ve ABDde
büyümek
olarak özetliyor.
Yemeksepeti.com Bin 800 restoranla çalışan ve 260 bin üyesi olan yemeksepeti.com, 6 milyonuncu siparişe koşuyor 3
arkadaş
24 saat boyunca yemek servisi yapıyor YEMEK SİPARİŞLERİ 6 MİLYONA KOŞUYOR Nevzat Aydın, üniversiteyi Boğaziçinde okuduktan sonra gittiği Amerikadan aklında yeni bir iş fikriyle döndü. Döner dönmez yaptığı ilk iş Boğaziçi Üniversitesinden
arkadaşı
Melih Ödemişe bu fikri açmak oldu. İki
arkadaş
yanlarına çocukluk
arkadaşları
Cem Nufusiyi aldı ve "yemeksepeti.com" adlı bir
internet
sitesi kurma konusunda çalışmaya başladı. İşin teknik kısmı sorunsuz
yürürken
, restoranları sepete dahil etme konusunda sıkıntı yaşandı. Amerikadaki modeli uygulamak için harekete geçildive ve ilk aşamada 15 restoran hedef seçildi. Herkes üç restorana gitti ancak sonuç hüsran oldu.. 15 restorandan hiçbiri
internetten
satışa
inanmadığı için bu işe para yatıramayacaklarını söyledi. Kısaca restoranlar "aç karnına
internet
olmaz" dediler. Akşam, Boğaziçi Üniversitesinin kantininde buluşan üç
arkadaş
, farklı bir model uygulamaya karar verir bu kez. Alışveriş başına küçük bir komisyonla işi yapabileceklerini düşünürler. Bu şekilde restoranlara para kazandırdıkça restoranlar bu işe girmeye başlar. 2000lerde
interneti
Banu Alkanlı reklamlarla tanımaya başlayan restoranlar, birbiri ardına yemeksepetinin menüsüne girmeye başlar. Nevzat Aydın, "Bize Bu olmaz bununla uğraşmayın diyen restoran sahipleri 18
aylık
uğraştan sonra bizi aramaya başladı. Siparişler artmaya başladı. Bugün günlük 21 bin kişiyi doyuran bir sepet haline geldik" şeklinde gelinen noktayı özetliyor.
GECE SİPARİŞLERİ ARTTI
Çalışanlardan öğlen saatlerinde sipariş alırken, son dönemde evlerden
internet
bağlantısının
artmasıyla siparişlerin artmaya başladığını söyleyen Aydın, "Öğlen siparişlerinin 1.5 katı siparişi gece almaya başladık" diyor. Şu anda Türkiyenin beş büyük kentinde bin 800 üye restoranla
hizmet
veren yemeksepeti.com, yedi yıl içerisinde 260 bin kayıtlı üyeye ulaştı. Geçen yılın sonunda 4 milyonuncu siparişini alan yemeksepeti. com, 2007 yılı sonuna kadar 6 milyonuncu siparişe ulaşmayı hedefliyor. Sipariş verilen yemeğin ücreti, restoranın kabul ettiği şekilde kapıda nakit, kredi kartı veya yemek çeki ile ödenebiliyor.
Mynet.com Aile şirketi yerine kendi yolunu çizdi. 50 bin dolara aldığı alan adıyla, bugün Türkiye’nin en değerli şirketinin sahibi oldu KENDİ İŞİ MYNET İLE LİDER OLDU Ailesi, boş bir hayal olarak gördükleri
internet
işiyle bu kadar yoğun ilgilenmesini pek onaylamıyordu. Aradan geçen onca yılın ardından küçücük bir adımla başlayan iş, 3.5 milyon email
abonesi
olan, 30-40 milyon dolara varan
online
reklam pazarından yüzde 30’la en büyük payı alan bir
internet
şirketine dönüşür. İnternetin emekleme dönemi olan 1990’ların ikinci yarısında dahi ne denli büyük
fırsatlar
sunduğunun en canlı örneklerinden birini Emre Kurttepeli ve şirketi mynet oluşturuyor. Bu girişim Türkiye’de ilklerden ve nadir başarılı örneklerden olduğu için sıradışı bir hikâyeye de sahip. Başlangıçta plan kusursuzdur ancak, küçük bir sorunla karşılaşır: İsim... Bir televizyon dizisi imdadına yetişir ve ortaya "mynet" ismi çıkar. Ancak bu alan adının sahibi 18 yaşında bir üniversitelidir. Uzun süren pazarlıktan sonra 50 bin dolara sitenin isim sorunu çözülür. Ticaret Bakanlığı’nın "Türkçe tarif edin" engelini de zorlukla aştıktan sonra mynet Türkiye’nin ilk Türkçe portalı olarak 1999 sonbaharında faaliyete geçer. Google, Microsoft ve Yahoo gibi dev bütçeli
internet
şirketlerinin arasından sıyrılarak eposta
hizmetinde
çıtayı sınırsız depolama alanına taşıyan ilk şirket Türkiye’den mynet oldu. E-mail konusunda pazar liderliğini uluslararası rekabete taşıyan şirket, yeni satın almalar ve yeni
teknolojilere
yaptığı yatırımlarla 2005’ten itibaren dramatik bir
büyüme
kaydetti. Mynet
internette
iş yapmanın geleceğine inanarak ve ısrarla yatırımlarına devam etmenin meyvesini verdiğinin son örneklerinden biri. Emre Kurttepeli, internete odaklanarak sadece içerik ve e-posta
hizmeti
sunmaya devam ediyor. Yazan : Timur Sırt Kaynak : SABAH