Osmanlılarda Toplu Taşıma Kuralları
OSMANLILAR´DA TOPLU TAŞIMA KURALLARI
6 Aralık 1909 târihinde kabul edilen
Dersaadet
Otobüs ve Omnibüs Osmanlı Anonim Şirketi Şartnâmesi
şu maddelerden ibâretti:
- Otomobil, otobüs, omnibüs ve emsâlinin resmi ve
modeli
taşıyacağı
yolcuların
miktarı, belediyenin izniyle olacaktır.-
Arabaların
miktarı belediye tarafından tâyin ve gazetelerle ilân edileceği gibi, numaraları üstlerine yazılacaktır.- Sırf
kadınlar
için ayrı olarak kâfi miktarda
arabalar
bulunacaktır.-
Sokaklarda
beklemek yasak olup
her yerde
dâire mârifetiyle gösterilen yerlerde bir müddet durabileceklerdir.- Bilâ-mezuniyet
arabaların
ta´tili sebebiyle ahâlinin bîzâr edilmesine meydan verilmeyecektir ve târifeden fazla ücret alınmayacaktır. Eşya nakliyesi için ayrıca târife yapılacaktır.- Geceleri
yolculardan
fazla ücret talep olunmayacaktır.- Köprülerden geçmek için her
arabadan
köprü ücreti alınacaktır.- Askerlerden yarı ücret alınacaktır. Belediye çavuşları vazife hâlinde ücretsiz binecektir.-
Arabaların
gerek temizleme ve gerek metanetine ve gerek trenlerin
yolunda
hareket
eylemelerine ve zayıf ve sakat atlar koşulmamasına dikkat olunacak. Şehir içinde
hareket
edecek buharlı her nev´i
arabaların
sür´ati yarım sür´atten fazla olmayacaktır.- Makinistlerin ve
arabacıların
ehliyetleri olacağı gibi
güzel
ahlâklarına dâir belediyenin tasdiki olmadıkça kabul edilmeyecektir.- Talep olunan Ruhsatnâme´nin i´ta olunduğu günden itibâren beher
araba
için senevî târifesi mûcibince 20 kişilik ve fazlası için 1000 kuruş ve 1´den 19´a kadar olanlardan 600 kuruş belediyeye i´ta kılınacağı gibi hâsılat-ı gayr-ı safiyenin umumunda %5 her ay nihâyetinde bilhesap belediye menfa´atine terk ve te´diye edilecektir.
Arabalarda
kontor bulunacaktır.- Hususi olarak kiralanan
arabalar
dahi, diğerleri gibi rüsûm ve hisse-i belediyeye tâbi olacaktır.