BAROK ÇAĞ
BAROK ÇAĞ
Denizin
Fransız felsefecisi Noel Antonio Pluche
bu cümleyi 1746 yılında ünlü bir
kemancının stili için söylüyor.
Ve böylece, üslup açısından karmaşık hatta
çelişkili ancak yapıtlarının hepsi duygusal
durumları
1580(1600) – 1750 yılları arasındaki
döneme adını veren
‘BAROK’
terimi ilk defa
BAROK, ‘biçimsiz inci’ sözlük anlamıyla
İspanyolca’ dan Fransızca’ ya
geçmiş bir terimdir.
Ve bitiş tarihi kabul edilen 1750
Johann Sebastian BACH’ın
ölüm yılıdır.
BAROK sanatta büyük bir çeşitlilik
gözlenmektedir.
Bu zenginliğin nedenlerini ise o dönemin
yaygın kültür özelliklerinde aramalıyız.
Bu dönemde özellikle üç olay sanat üzerinde
önemli etkilere sebep olmuştur.
1.Karşı reform
2.Mutlakiyetçi kralların
3.Bilimdeki gelişmelerle
Müzikte ise Barok Çağ, 17. yüzyılla 18.
yüzyılın ikinci yarısını içine alan dönemin
müziğini kapsar.
ve ihtişamlı bir üsluba sahiptir.
Ezgiyi yorumlayan parti öne çıkmışken
öteki sesler eşlik etmektedir.
Bu yazı tekniğine armoni denir.
Dönemin sonunda ise Armoni sistemi
aydınlığa kavuştu.
Müzik biçimlerindeki kesinlik eğilimi belli
formların ortaya çıkmasını sağladı:
Süit,sonat,konçerto gibi…
BAROK ÇAĞ genelde erken ve geç barok olarak ikiye ayrılır.
Erken dönemde Gabrieli, Monteverdi, Frescobaldi, Carissimi gibi bestecileri
Geç dönemde ise Alessandro Scarlatti, Bach ve Haendel ile çağdaşlarını kabul etme eğilimi vardır.
17. yüzyılın müzik olayı
Lirik Dramın yani Operanın yaratılışıdır.
BAROK çağ operasının tanımı, ‘solo
sesler,korolar, danslar ve orkestra için
yazılmış lirik
Erken dönemin en önemli bestecisi Claudio MONTEVERDİ ‘dir.
Venedik’te Monteverdi’nin öğrencisi
Francesco Cavalli ‘Serse’adlı operası ile parladı.
Venedik aynı
Müzisyenliği kadar fırtınalı yaşamıyla da
romanlara konu olan
Alessandro STRADELLA’yı da unutmamak
lazım tabi ki.
Çünkü eserleri ilk konçertolar tarihinde
olduğu kadar opera tarihinde de önemli yer
tutar.
Geç BAROK içinde ise Napoli ekolünün
kurucusu Alessandro SCARLATTİ
125 opera çok sayıda oratorio, missa ve
çalgısal eser vermesine karşı çağında
yeterince tanınamamıştır.
Sözlere ağırlık veren Floransa Operasında
Güzel
Bel Canto gerçek bir zafer kazandı.
İtalyan Operasının
Belirginleşiyor ve
Ancak ;
Güçlü İtalyan etkilerine rağmen diğer
ülkelerde kendi müziğini oluşturuyordu.
İngiltere’de Henri PURCELL;
Fransa’da Jean Baptiste LULLY
Almanya’da ise üç büyük S diye anılan
Schütz, Schein, Scheidt ve Dietrich
BUXTEHUDE ki;
Georg Friedrich HAENDEL
Georg Philippe TELEMANN
Jean Philippe RAMEAU
Domenico SCARLATTİ
Mutlaka söz edilmesi gereken
isimlerdir.
Jean Philippe RAMEAU (1683-1764)
18. Yüzyılda Fransa’nın en önemli bestecisi
ve
çalgılar için yazdığı besteler ile ünlüdür.
Zamanın felsefecileri ile kıran kırana
tartışmalarına girmiştir. Bu tartışmaların
sonucu ise Armoni Kitabı olmuştur
Georg Philippe TELEMANN (1681-1767)
Müziği kendi kendine öğrenmiş olan Telemann o
kadar çok çalışmıştır ki yapıtlarının sayısını kendisi
de hiçbir
arkadaşı olan besteci çok gezip değişik ülkelerin
müzik stillerini müziğine aktarmıştır.
Ziyafet müziği.
Antonio VİVALDİ (1678-1741)
Özellikle konçerto
BAROK çağın temel isimlerinden birisidir. Kızıl saçlarından
ve genç yaşta papazlık
kızıl saçlı papaz’ olarak anılır.
Dönemin yetim ve evlilik dışı doğan
kurulan
yapar.Venedik
sahnelenen bestecidir ama;
Georg Friedrich HAENDEL(1685-1759)
Silezya kökenli besteci ailesinin yüksek moral
değerlerini, çalışkanlığını ve direnme
almıştı.
Bach ile birkaç
doğmuş olmalarına rağmen hiç
karşılaşamadılar. Tıpkı yüz yıl sonraki Schubert ve
Beethoven gibi.
Haendel çağının ve öncesinin bütün düşünce
tarzlarına ve estetik anlayışına açık,
yazmayı başarabilen bir
İtalyanlardan vokal yazıyı, Almanlardan kantat
tekniğini,Fransızlardan klavsen tekniği ile Lully
Operasının üslubunu, Corelli ve Vivaldi’ den
Konçertoları, Buxtehude’den de Org eserlerini
esinlenmiştir.
Johann Sebastian BACH (1685-1750)
‘Bir bestecinin birbirinden tamamen ayrı iki
çok
kontrpuanla, dikey bir yazı
armoniyi aynı
ederek
deniyor Bach için.
Zamanın en büyük orgcusu olarak kabul
edilen Bach’ın eseri besteciliğinin farkına
varamayan bir topluma bıraktığı 58 büyük
albümden oluşur.
1749 yılında Bach da gözlerinden sorun
yaşadı, 1750 de kör oldu ve 66 yaşında öldü.
Sınıflandırması güç olan eserlerinin ancak
yarısının günümüze kaldığı söylenir.
J.S. BACH’ı özel kılan ise halkın beğenisine boyun
eğmeyip, çağın gereklerini izlemeyip,hoşa gitme
endişesi taşımadan tanrıya yönelişindeki ciddi
samimiyet ve felsefesindeki evrensel boyutlardır.
BAROK ÇAĞ; KENDİNİ ARAYAN İNSANIN KLASİK KURALLARDAN BİRAZ DAHA KURTULUP UFKUNU GENİŞLETTİĞİ,
DERİNLİKLERİ, DUYGULARI VE AŞIRILIKLARI KEŞFETTİĞİ ÇAĞDIR DESEK.
BOZUK İNCİDE BİLE EMEK VARDIR NE DE
OLSA; YA DA İSTEYEN EN GÜZEL MÜCEVHERLERİ YARATIR
Dr. Yonca AYAS ŞAN
KAYNAKÇA:
ANA BRİTANNİCA ciltleri
MÜZİK SANATININ
TARİHSEL YOLCULUĞU
Cavidan SELANİK
ZAMANIN İÇİNDE MÜZİK
Evin İLYASOĞLU
TDK SÖZLÜK VE YAZIM KILAVUZU
